El ajuste o desajuste de las prácticas normativas en Ignacio Ellacuría: hacia una nueva dimensión de lo normativo.
| Autor | Juan Antonio Senent |
| Cargo | Profesor del Departamento de Filosofía del Derecho de Universidad de Sevilla (España). |
| Páginas | 15-54 |
Ελ Αϕυστε ο ∆εσαϕυστε δε λασ Πρ〈χτιχασ Νορµατιϖασ
εν Ιγναχιο Ελλαχυρα: ηαχια υνα νυεϖα διµενσι⌠ν
δε λο νορµατιϖο
ϑυαν Αντονιο Σενεντ1
Ρεσυµεν: Εστε τραβαϕο ρεαλιζα υν αν〈λισισ σοβρε
ελ αϕυστε ο δεσαϕυστε δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ α
παρτιρ δε λα τεσισ δε Ιγναχιο Ελλαχυρα. Σε τρατα
πριµερο δε υβιχαρ εστε αν〈λισισ εν ελ χοντεξτο
χρτιχο θυε λο ανιµα, ελ ηοριζοντε δε λα πραξισ
ηιστ⌠ριχα. ∆εσδε αη σε προπονε υνα φυνδαµεν−
ταχι⌠ν δελ αϕυστε εν συ ρελαχι⌠ν χον λα πραξισ ηυ−
µανα, ασ χοµο ελ εστυδιο χρτιχο δελ παπελ θυε
εσε αϕυστε ο δεσαϕυστε δε λοσ εσθυεµασ νορµατι−
ϖοσ ϕυεγα αχτυαλµεντε εν ελ χονϕυντο δελ προχε−
σο νορµατιϖο εν ελ σενο δε λασ πρ〈χτιχασ σοχιαλεσ
εν λα πρεσεντε φασε χιϖιλιζατορια. Α συ ϖεζ, σε
αβορδα υν αν〈λισισ δε λα λυχηα πορ αρτιχυλαρ οτροσ
εσθυεµασ νορµατιϖοσ θυε ρεσπονδαν µ〈σ αϕυσ−
ταδαµεντε α λασ εξιγενχιασ δε λα ϕυστιχια φρεντε α
λοσ οτροσ ψ α λα νατυραλεζα.
Παλαβρασ−χηαϖε: Πρ〈χτιχασ νορµατιϖασ. Αϕυστε
νορµατιϖο. ∆ερεχηοσ ηυµανοσ. Ηοριζοντε δε λα
πραξισ. Ιγναχιο Ελλαχυρα. Ξαϖιερ Ζυβιρι.
Αβστραχτ: Τηισ ωορκ προϖιδεσ αν αναλψσισ οφ
αδϕυστµεντ ορ δισαδϕυστµεντ οφ ηυµαν ριγητσ
φροµ Ιγναχιο Ελλαχυρα τηεσισ. Ωε µυστ φιρστ πλα−
χε τηισ αναλψσισ ιν τηε χριτιχαλ χοντεξτ τηατ ανι−
µατεσ ιτ, τηε ηοριζον οφ ηιστοριχαλ πραξισ. Φροµ
τηερε, α ρατιοναλε φορ ιτσ αδϕυστµεντ ιν ρελατιον το
ηυµαν πραξισ ισ προποσεδ, ασ ωελλ ασ α χριτιχαλ
στυδψ οφ τηε ρολε συχη αδϕυστµεντ ορ µαλαδϕυστ−
µεντ οφ ρεγυλατορψ σχηεµεσ χυρρεντλψ πλαψσ ιν
τηε οϖεραλλ ρεγυλατορψ προχεσσ ωιτηιν τηε σοχιαλ
πραχτιχεσ ιν τηε χοντεµποραρψ χιϖιλιζατιον στα−
γε. Ιν τυρν, ωε χονδυχτ αν αναλψσισ οφ τηε στρυ−
γγλε το αρτιχυλατε οτηερ ρεγυλατορψ σχηεµεσ τηατ
ρεσπονδ µορε τιγητλψ το τηε δεµανδσ οφ ϕυστιχε
αγαινστ οτηερσ ανδ νατυρε.
Κεψωορδσ: Ρεγυλατορψ πραχτιχεσ. Πολιχψ αδϕυστ−
µεντ. Ηυµαν ριγητσ. Ηοριζον οφ πραξισ. Ιγναχιο
Ελλαχυρα. Ξαϖιερ Ζυβιρι.
1 Προφεσορ δελ ∆επαρταµεντο δε Φιλοσοφα δελ ∆ερεχηο δε Υνιϖερσιδαδ δε Σεϖιλλα (Εσπα〉α).
Εστε αρτχυλο τιενε συ οριγεν εν λα πονενχια ιµπαρτιδα εν ελ Χονγρεσο Ιντερναχιοναλ
Ιγναχιο Ελλαχυρα 20 α〉οσ δεσπυσ, Σεϖιλλα 26−28 δε οχτυβρε δε 2009. Αγραδεζχο α λοσ
προφεσορεσ Αντονιο−Ενριθυε Πρεζ Λυ〉ο ψ Φρανχισχο ϑοσ Χοντρερασ λασ οβσερϖαχιονεσ
ρεαλιζαδασ α λα πονενχια πρεσενταδα, λασ χυαλεσ µε ηαν περµιτιδο δεπυραρ ψ χοντρασταρ
αλγυνοσ αν〈λισισ. Ε−µαιλ: σενεντ≅υσ.εσ.
Ρεχεβιδο εµ: 08/02/2011.
Ρεϖισαδο εµ: 04/03/2011.
Αχειτο εµ: 29/04/2011.
∆οι:10.5007/2177−7055.2011ϖ32ν62π15
16 Σεθνχια, ν. 62, π. 15−54, ϕυλ. 2011
Ελ Αϕυστε ο ∆εσαϕυστε δε λασ Πρ〈χτιχασ Νορµατιϖασ εν Ιγναχιο Ελλαχυρα: ηαχια υνα νυεϖα διµενσι⌠ν δε λο νορµατιϖο
Ιντροδυχχι⌠ν
ςοψ α τραταρ αθυ δελ προβλεµα δελ αϕυστε ο ελ δεσαϕυστε εν ρελαχι⌠ν
χον λασ πρ〈χτιχασ νορµατιϖασ ψ, δεντρο δε εσε χαµπο, σε ενφοχαρ〈 λα χυεσ−
τι⌠ν µ〈σ εσπεχφιχαµεντε δεσδε λασ πρ〈χτιχασ θυε αρτιχυλαν προχεσοσ νορ−
µατιϖοσ εν λα περσπεχτιϖα δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ. Εν εστε χοντεξτο, σε
αβορδαρ〈ν µ〈σ εσπεχφιχαµεντε λασ ιµπλιχαχιονεσ δε εστε αϕυστε ο ϕυσ−
τεζα, εν λο θυε σε ρεφιερε α συ δελιµιταχι⌠ν, φυνδαµενταχι⌠ν ψ συ φυνχι⌠ν
εν ελ χαµπο δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ. Χον ελλο πρετενδεµοσ αϖανζαρ εν
λα δισχυσι⌠ν ψ ελ αν〈λισισ δε εστα χυεστι⌠ν α παρτιρ δε λασ τεσισ σοστενιδασ
πορ Ιγναχιο Ελλαχυρα2 εν συσ εσχριτοσ.
Λα ηιπ⌠τεσισ θυε λανζαµοσ εν εστε τραβαϕο εσ θυε ελ εξαµεν δε εστε
προβλεµα ταµβιν πυεδε αψυδαρ α εσχλαρεχερ λα χοµπρενσι⌠ν δελ χυαλθυιερ
φεν⌠µενο ϕυρδιχο, λο θυε συπονε υνα ινϖιταχι⌠ν α αµπλιαρ λα χονσιδεραχι⌠ν
δε λο ϕυρδιχο δεσδε εστα περσπεχτιϖα. Ελλο ιµπλιχα, χοµο δεχιµοσ, υνα
περσπεχτιϖα αµπλιαδα3, πυεστο θυε νο σε λο χονσιδερα αισλαδαµεντε δεσδε
ελ µοµεντο δε ινστιτυχιοναλιδαδ δελ δερεχηο ο δελ σιστεµα ϕυρδιχο ϖιγεν−
τε εν υνα σοχιεδαδ, σινο διν〈µιχαµεντε εν ελ χονϕυντο δελ προχεσο σοχιαλ
δε ινστιτυχιοναλιζαχι⌠ν δελ δερεχηο εν ελ χοντεξτο δε λα ρεαλιδαδ σοχιαλ ψ
νατυραλ. Ασ, εστε προχεσο εµπιεζα αντεσ δελ ρεχονοχιµιεντο ινστιτυχιοναλ,
ψ νο αχαβα εν ελ ρεχονοχιµιεντο ποσιτιϖο, σινο θυε περµανεχε σιεµπρε
αβιερτο εν ταντο συβσισταν λασ πρ〈χτιχασ σοχιαλεσ. Νο σε τρατα σ⌠λο δε υνα
χυεστι⌠ν δε απερτυρα ιντερνα δελ δερεχηο εσταβλεχιδο, εσ δεχιρ, λασ λινγσ−
2" Rctc"wp"eqpqekokgpvq"{"fkuewuk„p"fg" nc"Ýnquqhc"rtƒevkec"fg"Kipcekq"Gnncewtc"rwgfgp"
χονσυλταρσε, εντρε οτροσ: ΣΕΝΕΝΤ, 1997, 2007; ΡΟΣΙΛΛΟ, 2009; ΣΕΝΕΝΤ; ΜΟΡΑ,
2010; ∆ΥΣΣΕΛ, 2007; ΣΟΒΡΙΝΟ; ΑΛςΑΡΑ∆Ο,1999; ΓΙΜΒΕΡΝΑΤ; ΓΜΕΖ, 1994;
ΓΟΝΖℑΛΕΖ, 1990; ΣΑΜΟΥΡ, 2003; ΧΑΣΤΕΛΛΝ, 2003; ΜΟΡΑ, 2004.
3 Υνα περσπεχτιϖα αµπλιαδα σεµεϕαντε α λα αθυ σοστενιδα εσ λα µαντενιδα πορ Ενριθυε
∆υσσελ (2001, π. 145−157, 159−169) εν συσ τραβαϕοσ ∆ερεχηοσ ηυµανοσ ψ τιχα δε λα
λιβεραχι⌠ν (πρετενσι⌠ν πολτιχα δε ϕυστιχια ψ λα λυχηα πορ ελ ρεχονοχιµιεντο δε λοσ νυεϖοσ
δερεχηοσ) ψ Λα τρανσφορµαχι⌠ν δελ σιστεµα δελ ∆ερεχηο εν Jcekc"wpc"Ýnquqhc"rqnvkec"
χρτιχα. Σιν εµβαργο, νο σε αβορδα εν εστοσ τραβαϕοσ λα χυεστι⌠ν δελ αϕυστε ο δεσαϕυστε
χοµο διµενσι⌠ν προπια δε λασ πρ〈χτιχασ νορµατιϖασ. Τοδο ελλο, ρεχονοχιενδο ελ δεχισιϖο
απορτε θυε εν χλαϖε ταµβιν δε υνα τεορα χρτιχα λατινοαµεριχανα ο πενσαµιεντο δε λα
λιβεραχι⌠ν, χοµο λο φυε ελ πενσαµιεντο δε Ελλαχυρα, τιενε Ενριθυε ∆υσσελ πορ ελ δι〈λογο
etvkeq"swg"jc"fgurngicfq"eqp"dwgpc"rctvg"fg"nc"Ýnquqhc"cevwcn"oƒu"kpÞw{gpvg0
Σεθνχια, ν. 62, π. 15−54, ϕυλ. 2011 17
ϑυαν Αντονιο Σενεντ
τιχασ ψ σιστµιχασ, σινο δε λα απερτυρα θυε σε δεσπλιεγα εν ελ προχεσο σο−
χιαλ εν ελ θυε αχοντεχε λο ϕυρδιχο; εστο εσ, δε λα απερτυρα4 δε λασ πρ〈χτιχασ
σοχιαλεσ εν λασ θυε ελ δερεχηο, ψ παρτιχυλαρµεντε λοσ δερεχηοσ, σε ϖαν δε−
φινιενδο ψ ρεδεφινιενδο. Πορ ελλο, λα περσπεχτιϖα δεσδε λα θυε χονσιδερα
ελ δερεχηο Ελλαχυρα, ψ εν παρτιχυλαρ λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, διφιερε δε λασ
χοµπρενσιονεσ ϖιγεντεσ µ〈σ ινφλυψεντεσ, σοβρε τοδο δε λασ απροξιµαχιο−
νεσ φορµαλιστασ αλ δερεχηο. ςεαµοσ αλγυνασ τεσισ θυε νοσ πυεδεν οφρεχερ
υν χιερτο χοντραστε χον λα περσπεχτιϖα αθυ ασυµιδα.
Ρεχιεντεµεντε Ροβερτ Αλεξψ (2005, π. 45−47) ηα ινχιδιδο εν λα
χυεστι⌠ν δε λα τεξτυρα αβιερτα δελ δερεχηο ποσιτιϖο, σοστενιδα πορ Ηαρτ
(1998, π. 153 ετ σεθ.), χοµο υνα χυεστι⌠ν α ρεσολϖερ πορ λοσ οπεραδορεσ
ϕυρδιχοσ, ψ πορ ταντο συστραδα α υνα χονσιδεραχι⌠ν σοχιαλ ψ νατυραλ µ〈σ
αµπλια δε λασ πρ〈χτιχασ νορµατιϖασ, δονδε σ⌠λο παρεχεν ϕυγαρ λοσ θυε τιε−
νεν χιερτο χαπιταλ ϕυρδιχο αχυµυλαδο, πορ δεχιρλο αλ µοδο δε Βουρδιευ.
Εν εστε σεντιδο σε µαντιενε, α πεσαρ δε χιερτα συπεραχι⌠ν πορ Αλεξψ δελ
παραδιγµα ποσιτιϖιστα δεσϖινχυλαδο δε λα ετιχιδαδ5, εν υνα εσχισι⌠ν ο φραχ−
τυρα σοχιο−ϕυρδιχα εν ελ προχεσο δε λυχηα πορ ιδεαλεσ ο πορ λοσ δερεχηοσ
ηυµανοσ εντρε ινστιτυχι⌠ν, σεα εστα λεγαλ ο πολτιχα ψ πρ〈χτιχασ σοχιαλεσ
ινστιτυψεντεσ.
Εν εστε χοντεξτο ποδεµοσ σιτυαρ λα απερτυρα δελ δερεχηο δεσδε ελ
προχεσο σοχιαλ εν ελ θυε αχοντεχε. Εστα προψεχχι⌠ν δε λο θυε δεβε σερ ρεα−
λιζαδο ψ ρεχονοχιδο εν φυνχι⌠ν δε λα σιτυαχι⌠ν θυε σε εστ〈 εξπεριµενταδο
χοµο ινσυφιχιεντε, ταντο εν τρµινοσ µατεριαλεσ χοµο ιδεαλεσ, εσ λο θυε
µαντιενε αχτιϖο ταντο ελ προχεσο δε τρανσφορµαχι⌠ν δελ σιστεµα δελ δερε−
χηο χοµο λα λυχηα ϕυρδιχα πορ συ ιντερπρεταχι⌠ν, ψ εν εστε σεντιδο, εστε
προχεσο δε δεσενϖολϖιµιεντο δε λο ϕυρδιχο σε δα εν υν χοντεξτο µαψορ.
Πορ ελλο, ελ σιστεµα δελ δερεχηο νο εσ χαυσα συι ψ σε ιντεγρα εν υνα ταρεα
τιχα µαψορ θυε σε αχτυαλιζα εν λασ προπιασ πρ〈χτιχασ ψ οβλιγα α ιρ τρανσφορ−
µανδο, ταντο διαχρ⌠νιχα χοµο σινχρ⌠νιχαµεντε (ΣΕΝΕΝΤ, 2006, π. 67−
109), λα ποσιτιϖιδαδ ϖιγεντε ο ελ εσταδο δε χοσασ αµπαραδοσ εν ελ δερεχηο
4 Εστο εσ αλγο θυε αβορδ εν δι〈λογο χον λα δοχτρινα αχτυαλ εν Rtqdngocu"hwpfcogpvcngu"
δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ (ΣΕΝΕΝΤ, 2007, π. 45 ετ σεθ.).
5 Σοβρε τοδο δελ σοστενιδο πορ Κελσεν (1988, 2000) αλ µοστραρ ελ χαρ〈χτερ ιντρνσεχο δε
λα πρετενσι⌠ν δε ϕυστιχια δε λοσ αχτοσ ϕυρδιχοσ αλ µενοσ εν νυεστρα χυλτυρα ϕυρδιχα.
Para continuar a ler
PEÇA SUA AVALIAÇÃO