Aluguel de ações. Panorama do negócio jurídico, problemas do direito estrangeiro e a eÞ ciência do modelo brasileiro e a questão do voto no direito brasileiro

AutorGabriel Leutewiler - Giovana Cunha Comiran - Taimi Haensel
Páginas169-192
169
∆ΟΥΤΡΙΝΑ & ΑΤΥΑΛΙ∆Α∆ΕΣ
ALUGUEL DE AÇÕES
Panorama do negócio jurídico,
problemas do direito estrangeiro
e a ef‌i ciência do modelo brasileiro
e a questão do voto no direito brasileiro
Introdução
Ορα χηαµαδο δε εµπρστιµο δε α⌡εσ,
ορα δενοµιναδο (ιµπροπριαµεντε, µασ δε
φορµα ρεχορρεντε) δε αλυγυελ δε α⌡εσ, φατο
 θυε εσταµοσ διαντε δε νεγ⌠χιο ϕυρδιχο δε
γρανδε ϖυλτο (πελοσ ϖαλορεσ θυε µοϖιµεντα)
ε δε ιµπορτνχια ινστρυµενταλ παρα ο µερχαδο
δε χαπιταισ (πελασ φυν⌡εσ θυε δισχορρερεµοσ
α σεγυιρ).
Ο νµερο ρεδυζιδο δε δισχυσσ⌡εσ ϕυρ−
διχασ σοβρε ο τεµα νο ρε ετε α ρελεϖνχια
εχονµιχα θυε ο αλυγυελ δε α⌡εσ τεµ παρα
ο ∆ιρειτο Βρασιλειρο. Ρε ετε, τοδαϖια, ο γραυ
δε σεγυρανα ε α χρεδιβιλιδαδε χοµ θυε ταισ
ΓΑΒΡΙΕΛ ΛΕΥΤΕΩΙΛΕΡ
ΓΙΟςΑΝΑ ΧΥΝΗΑ ΧΟΜΙΡΑΝ
ΤΑΙΜΙ ΗΑΕΝΣΕΛ
Introdução. I. Considerações gerais sobre a operação de empréstimo de ações
no direito brasileiro: 1. Histórico – Evolução normativa; 2. A operação de
empréstimo de ações – Estrutura e função; 3. Natureza jurídica – O mútuo
feneratício. II. Problemas estrangeiros e a ef‌i cácia do modelo pátrio: 1. Os
problemas no mercado estrangeiro de empréstimo de ações: as operações de
venda a descoberto; 2. Ef‌i ciência do modelo brasileiro. III. Empréstimo de ações
e os problemas relacionados ao exercício do direito de voto: 1. Titularidade
da ação e o direito de voto; 2. Proporcionalidade entre poder econômico e
poder político nas sociedades: o problema da “compra de votos” por meio de
empréstimos de ações; 3. Casos de empréstimos com implicações sobre o poder
de voto analisados pela CVM e o sistema brasileiro de contenção de abusos.
Referências bibliográf‌i cas.
οπερα⌡εσ ϖµ σενδο χυρσαδασ νο µερχαδο
δε χαπιταισ ναχιοναλ δεσδε συα ινστιτυιο.
Χοµπροϖαο διστο  θυε, εµ 2010, α
ΒΜ&ΦΒοϖεσπα Σ/Α  Βολσα δε ςαλορεσ, Μερ−
χαδορια ε Φυτυροσ (ΒΜ&ΦΒοϖεσπα) ανυν−
χιου τερ αλχαναδο ο ϖολυµε νανχειρο ηιστ⌠−
ριχο δε Ρ∃ 465.605.784.349,80 εµ 971.558
οπερα⌡εσ δε αλυγυελ δε α⌡εσ ρεγιστραδασ1
νο σιστεµα δο Βανχο δε Ττυλοσ (ΒΤΧ),
θυε οργανιζα ασ οπερα⌡εσ δε εµπρστιµο δα
1. ∆ισπονϖελ εµ http://www.bmfbovespa.com.
br/pt-br/noticias/2011/emprestimo-de-acoes-atinge-
recorde-em-2010-com-465-bilhoes-em-contratos-regis
trados-2011-01-04.aspx?tipoNoticia=1&idioma=pt-br,
αχεσσο εµ 5.6.2011.
Doutrina & Atualidades
X-04_161-162.indd 169X-04_161-162.indd 169 04/04/2013 09:21:5204/04/2013 09:21:52
ΡΕςΙΣΤΑ ∆Ε ∆ΙΡΕΙΤΟ ΜΕΡΧΑΝΤΙΛ 161/162
170
2. ΧΒΛΧ  ⊃ α χµαρα δα ΒΜ&ΦΒοϖεσπα θυε
πρεστα, εµ χαρ〈τερ πρινχιπαλ, σερϖιοσ δε χοµπενσαο,
λιθυιδαο ε γερενχιαµεντο δε Ρισχο δε Οπερα⌡εσ δο
Σεγµεντο Βοϖεσπα. Ταµβµ  ρεσπονσ〈ϖελ πελα πρεστα−
ο δε σερϖιοσ δε χυστ⌠δια ε δε χεντραλ δεποσιτ〈ρια παρα
οσ ατιϖοσ νεγοχιαδοσ νο Σεγµεντο Βοϖεσπα; (...) (Pro-
cedimentos Operacionais da Câmara de Compensação,
Liquidação e Gerenciamento de Riscos de Operações
no Segmento Bovespa, e da Central Depositária de
Ativos  ϖερσο δε 24.8.2010).
3. Μαρια Παυλα Αυτραν, Αλυγυελ δε α⌡εσ βατε
ρεχορδε εµ µαιο, Folha de S. Paulo, 13.6.2011.
4. ∆ισπονϖελ εµ http://www.bmfbovespa.com.
br/BancoTitulosBTC/Estatisticas.aspx?Idioma=pt-br,
αχεσσο 22.7.2012.
ΧΒΛΧ.2 Σ⌠ νο µσ δε µαιο δε 2011, φοραµ
αλχαναδασ 121.971 οπερα⌡εσ, ρεπρεσεντανδο
υµ αυµεντο δε 39% εµ ρελαο αο µεσµο
µσ δο ανο αντεριορ.3 ϑ〈 εµ µαιο δε 2012,
ρεαλιζαραµ−σε 125.361 οπερα⌡εσ.4
Νεστε αρτιγο, βυσχαρεµοσ δελινεαρ, δε
ινχιο, οσ τραοσ διστιντιϖοσ θυε χαραχτεριζαµ
α οπεραο δε εµπρστιµο δε α⌡εσ νο Βρα−
σιλ. Παρα ταντο, αβορδαρεµοσ α εϖολυο δο
ρεγραµεντο σοβρε ο τεµα, α εστρυτυρα τπιχα
δα οπεραο (ε συασ φυν⌡εσ παρα ασ παρτεσ
ενϖολϖιδασ) ε νοσσασ χονχλυσ⌡εσ σοβρε α
νατυρεζα ϕυρδιχα δο ινστιτυτο. Τεµ−σε, νεσσεσ
ιτενσ ινιχιαισ, υµ πανοραµα γεραλ δα θυεστο.
Να σεθυνχια, χονφρονταρεµοσ χαραχτερστιχασ
εσπεχ χασ δο σιστεµα ϕυρδιχο π〈τριο θυε
ρεγε ο εµπρστιµο δε α⌡εσ χοµ προβλεµασ
εξπεριµενταδοσ πορ ουτρασ ϕυρισδι⌡εσ, σο−
βρετυδο πελοσ Εσταδοσ Υνιδοσ, δε µανειρα
α εϖιδενχιαρ ασ χαραχτερστιχασ θυε τραζεµ
ε χινχια ε σεγυρανα αο µοδελο π〈τριο. Πορ
µ, εξαµιναρεµοσ α θυεστο δο εξερχχιο δο
ϖοτο εµ ρελαο ◊σ α⌡εσ οβϕετο δε εµπρσ−
τιµο, απρεσεντανδο φυνδαµενταο ϕυρδιχα
παρα εµβασαρ ο εξερχχιο δο διρειτο δε ϖοτο
πελο τοµαδορ.
I. Considerações gerais sobre
a operação de empréstimo de ações
no direito brasileiro
1. Histórico – Evolução normativa
Α γυρα δο εµπρστιµο δε α⌡εσ δε−
µονστρα, νο ηιστ⌠ριχο δο δεσενϖολϖιµεντο
δε σευσ νορµατιϖοσ νο ∆ιρειτο Βρασιλειρο, α
πρεοχυπαο ρεχορρεντε δο ρεγυλαδορ χοµ α
αθυιεσχνχια πρϖια ε εξπρεσσα, πορ παρτε δο
µυτυαντε δο εµπρστιµο, ασσιµ χοµο χοµ
α δισπονιβιλιζαο δε γαραντιασ συ χιεντεσ α
ασσεγυραρ α λιθυιδαο δα οπεραο. ςερεµοσ,
να σεθυνχια, α εϖολυο δοσ νορµατιϖοσ δο
Χονσεληο Μονετ〈ριο Ναχιοναλ (ΧΜΝ) ε δα
Χοµισσο δε ςαλορεσ Μοβιλι〈ριοσ (ΧςΜ)
σοβρε α µατρια.
Ενχοντρα−σε α φορµα εµβριον〈ρια δο εµ−
πρστιµο δε α⌡εσ να Ινστρυο ΧςΜ ν. 51,
δε 9 δε ϕυνηο δε 1986, θυε ρεγυλαµεντου α
χονχεσσο δε νανχιαµεντο, πελασ σοχιεδαδεσ
χορρετορασ ε διστριβυιδορασ δε ττυλοσ ε ϖαλορεσ
µοβιλι〈ριοσ, παρα χοµπρα δε α⌡εσ. Νεστα
ινστρυο, εµ τερµοσ γεραισ, αυτοριζαϖα−σε
θυε σοχιεδαδεσ χορρετορασ ε διστριβυιδορασ
εµπρεστασσεµ α σευσ χλιεντεσ α⌡εσ δε χοµ−
πανηιασ αβερτασ λισταδασ εµ βολσα παρα α ϖενδα
νο µερχαδο ◊ ϖιστα, εµ νοµε δο πρ⌠πριο
τοµαδορ δο εµπρστιµο.
Υµα δχαδα µαισ ταρδε, ο ΧΜΝ εδιτου
α Ρεσολυο ν. 2.268, δε 10 δε αβριλ δε 1996
(Ρεσολυο ΧΜΝ 2.268), ατενδενδο α
ρεχοµενδαο δο Γρυπο δοσ 305 νο σεντιδο
δε φοµενταρ ο εµπρστιµο δε ττυλοσ χοµο
φορµα δε διµινυιρ ο ρισχο δε λιθυιδαο δασ
οπερα⌡εσ νο µερχαδο δε χαπιταισ.6 Ρεφεριδα
ρεσολυο πρεϖια ασ χονδι⌡εσ ελεµενταρεσ
5. Βραζιλιαν ρεγυλατιονσ ον στοχκ λενδινγ γενε−
ραλλψ φολλοω τηε ρεχοµµενδατιονσ οφ τηε Γρουπ οφ Τηιρτψ,
τηε βοδψ µαδε υπ οφ ρεπρεσεντατιϖεσ οφ τηε ωορλδσ µοστ
ιµπορταντ νανχιαλ ινστιτυτιονσ ανδ στοχκ εξχηανγεσ.
Στοχκ λενδινγ τρανσαχτιονσ ινϖολϖε συβσταντιαλ ρισκ, σο
χλεαρ γυιδελινεσ ανδ αδεθυατε χοντρολσ αρε εσσεντιαλ.
Ωιτη τηισ ιν µινδ, τηε Βραζιλιαν Μονεταρψ Χουνχιλ ιν
Χεντραλ Βανκ Ρεσολυτιον 2.268 οφ Απριλ 1996, αυτηοριζεσ
εντιτιεσ προϖιδινγ σερϖιχεσ οφ σεττλεµεντ, ρεγιστρατιον
ανδ χυστοδψ (χυστοδιανσ) το οφφερ στοχκ λενδινγ σερϖι−
χεσ υσινγ σηαρεσ ισσυεδ βψ πυβλιχλψ−ηελδ χοµπανιεσ ιν
τηειρ χυστοδψ (Φερνανδο Πραδο Φερρειρα ε Γυιληερµε
δε Αλµειδα Λειτε, Βραζιλ ιντροδυχεσ χοµπρεηενσιϖε
στοχκ λενδινγ ρεγιµε, ιν International Financial Law
Review, µαρ./1997, π. 33).
6. Χονφορµε α ρεχοµενδαο δο Γ30, ασ
αυτοριδαδεσ χοµπετεντεσ δεϖεµ περµιτιρ θυε ττυλοσ
σεϕαµ τοµαδοσ ε δοαδοσ εµ εµπρστιµο χοµο φορ−
µα δε µαξιµιζαρ α λιθυιδαο δασ τρανσα⌡εσ χοµ
ϖαλορεσ µοβιλι〈ριοσ (ΒΜ&ΦΒοϖεσπα, Folheto BTC,
µαρ./2010, π. 3).
X-04_161-162.indd 170X-04_161-162.indd 170 04/04/2013 09:21:5204/04/2013 09:21:52

Para continuar a ler

PEÇA SUA AVALIAÇÃO

VLEX uses login cookies to provide you with a better browsing experience. If you click on 'Accept' or continue browsing this site we consider that you accept our cookie policy. ACCEPT